9 MAYIS DÜNYA ÇÖLYAK FARKINDALIK GÜNÜ &

POZÄ°TÄ°F AYRIMCLIK Ä°STEYEN GLÜTENSÄ°Z YAÅžAM DERNEKLERÄ°

 

9 Mayıs Çölyak Farkındalık Günü, çölyağı ve çölyaklıyı anlamak adına özel bir gün olabilir ama onları yeterince tanıyıp, yaÅŸam biçimlerine farkındalık ışığı tutacak yeterli bir pozitif ayrımcılık deÄŸildir.

 

Glütensiz yaÅŸam safhasında mücadele eden çölyak derneklerinin çabasına baktığımızda halen pozitif ayrımcılık için savaÅŸ vermeye devam ettiklerini görebiliyoruz.

 

Çölyak, derneklerinin gerek toplum tarafından gerekse özel sektör, kamu kurum ve kuruluÅŸlar tarafından daha çok anlaşılmaya ihtiyaçlarının olduÄŸunu düÅŸünenlerdenim.

 

Åžöyle perdeyi aralayıp olan bitene baktığımızda, pozitif ayrımcılıktan tutun ürün içerikleri ve fiyat pahalılığına kadar, glütensiz yaÅŸam bilinçlendirme eÄŸitimlerinin yetersizliÄŸinden tutun sosyal bilinç sorununa kadar birçok konuda Çölyak STK'larının mücadele etmeye çalıştıkları görülmektedir.

 

Çölyaklıların sosyalleÅŸme çabasına baktığımızda kontamine ortam sorunundan dolayı izole bir hayat yaÅŸamak zorunda kaldıkları dolaysıyla kafe ve restoran menülerinde kendilerine yeterince yer bulamadıkları görülmektedir.

 

Ülkemizde özel günlerin sadece isimi var ancak gerisi yok.

 

8 Mart Dünya Kadınlar Günü, fakat kadına ÅŸiddetin en fazla uygulandığı ülkelerden bir tanesi maalesef Türkiye.

 

14 Mart Tıp Bayramı, ama gel gör ki saÄŸlık çalışanlarına en fazla ÅŸiddet uygulayan toplum, yine bizim toplumumuzdur.

 

10 -16 Mayıs Dünya Engelliler Haftası, fakat engellilerin önündeki engelleri kaldırma konusunda yeterince duyarlı olmadığımızı görmek mümkündür.

 

18 Mart YaÅŸlılar Haftası ise huzur evlerinde yaÅŸanan hüzünlü bir tablodan ibarettir. YaÅŸlılarımızı terk ettiÄŸimiz yerlerde hatırlayıp, ziyaretlerine giden bir ülkenin fertleriyiz.

 

Ve 9 Mayıs Dünya Çölyak Günü;

Ne var ki geliÅŸmiÅŸ veya geliÅŸmekte olan ülkeler arasında çölyaÄŸa en yabancı olan toplum yine bizim toplumumuzdur.

 

Zira Türkiye’de yaÅŸayan çölyaklılar için en büyük sorun, toplum içindeki yaÅŸantılarının kendilerine getirdiÄŸi baÅŸlıca sıkıntılardır. Bu sıkıntıları aÅŸamıyor olmak, onlar için nice engel teÅŸkil etmektedir.

 

Tedavisi ÅŸimdilik mümkün olmayan çölyağın pençesinde yaÅŸayanlar, zorunlu bir yaÅŸam biçimine dönüÅŸen zoraki bir diyet süreciyle baÅŸ baÅŸa kalıyor.

 

Çölyak derneklerinin diline pelesenk olmuÅŸ ÅŸu slogan gibi; ‘’Çölyak teÅŸhis edilinceye kadar ki süreçte hastalık, teÅŸhis edildikten sonra ki süreçte ise bir yaÅŸam biçimidir’’.

 

Tedavisi ÅŸimdilik mümkün olmayan bu hastalığın tek çaresi glütensiz diyete uyum saÄŸlamaktır. Ä°ÅŸte bu evrede onları anlamamız çok önemli bir husustur.

 

Nitekim çölyaklıların dışarda, sosyal hayata entegre aÅŸamasında yaÅŸadıkları temel bazı sorunlar var. Bunlar, ortak yaÅŸam alanlarının beraberinde getirdiÄŸi kontaminasyon ve anlaşılamama gibi sorunlardır.

 

ÖrneÄŸin Avm’ler de veya herhangi bir restoranda menü sipariÅŸ ederken çoÄŸu zaman anlaşılamıyor olmanın bilinçsizliÄŸine maruz kalmaktalar. Bu duyarsızlık bütün çölyak derneklerinin isyan ettiÄŸi haklı bir konudur.

 

Ne acıdır ki dışarda yemek yiyip sosyalleÅŸmek isteyen bir çölyaklı, bilinçsiz bir aÅŸçı veya garson gözünde kendisini beÄŸenmiÅŸ, kibirli, önüne gelen hiç bir ÅŸeyi beÄŸenmeyen insan figürüdür.

 

Bu bilinçsizlik ve tahammülsüzlük, duygudaÅŸlık yapılarak aşılabilir. Kısacası bu durumu aÅŸmak için eÄŸitilmiÅŸ bir bilinç ve empatiye ihtiyaç vardır.

 

Duyarsızlık penceresinden bakanların gördükleri gibi deÄŸil çölyaklılar. Glütensiz diyetin o zor argümanları çölyaklıları seçici olmaya zorluyor. O yüzdendir ki yanlarında hep çantalar dolusu yiyecek taşımak zorunda kalıyorlar.

 

Maalesef ve acıdır ki, çölyak zengin hastalığı olarak bilinmektedir. Glütensiz ürünlerin pahalı oluÅŸu, maddi durumu iyi olmayan çölyaklılar için büyük bir sorun teÅŸkil etmektedir.

 

Yerli üreticinin yeterince destek görmemesi, dışarıdan ithal edilen glütensiz ürünlerin pahalı oluÅŸu da ayrı bir sorun teÅŸkil etmektedir.

 

Çölyaklıların sahip olduÄŸu belli baÅŸlı sorunların gündeme getirilmesi ve çözüme kavuÅŸturulması yaÅŸam kalitelerine olumlu etki edecektir.

 

Sayıca fazla olan çölyaklı çocuklar için, okul kantinlerinde glütensiz yiyecek bulundurma fikrinden tutun da kantin iÅŸletmecilerinin bilinçlendirilmesine kadar, çölyak hastalarının sosyalleÅŸme çabasına katkı saÄŸlayacak kafe restoran sektörünün glütensiz menü planlama giriÅŸiminden tutun, sektör çalışanlarının tümüyle ele alınıp glütensiz yaÅŸama dair bilinçlendirilmesine kadar pek çok konuda çözüm üretimine ihtiyaçları vardır.

 

Mademki; çölyak tedavisi olmayan otoimmün bir hastalık ve çözüm olarak glütensiz diyet önerilmekte o halde glütensiz diyet ürünlerinin pahalığı da gözden geçirilmelidir.

 

Bütün bu çaba, bu ses ve haykırış; gelir seviyesi yüksek olan çölyaklı grubun alabildiklerini alamayan, gelir seviyesi düÅŸük diÄŸer çölyaklı ailelerin sesine ses olma çabasıdır.

 

Başımıza gelmez demeyin, unutmayın ki sizlerde birer çölyaklı olabilirsiniz. Ve olmayacaksınız anlamına da gelmez. Onlara yapılabilecek en büyük iyilik, onları anlamak ve onlara duygudaÅŸlık etmektir.

Fark edin onları.

Süleyman Engin