Koronafobi virüsten hızlı yayılıyor

Tweetle

30 Mart 22:10 2020

Ev izolasyonu, hastalık endiÅŸesi, aşırı tedbir, güvensizlik, stres, kaygı… Küresel salgın koronavirüsün (Covid-19) fobisi de kendisi gibi hızla yayılıyor. Peki, endiÅŸeli ruh halinin akıl ve beden saÄŸlığını derinden etkileyebileceÄŸi bu süreçten en az zararla çıkmak için ne yapmalı, nasıl önlem almalıyız? Uzmanlar uyarıyor: Paniklemeyin, kaliteli zaman geçirin, aşırıya kaçmayın…

Bir yandan “virüs kapmayayım” endiÅŸesi, diÄŸer yandan eve kapanmanın getirdiÄŸi bocalama hali, sıkıntı, arayış, stres, kaygılar… Küresel salgın koronavirüse yakalanma endiÅŸesinin en yüksek oranda yaÅŸandığı günlerden geçiriyoruz. GeniÅŸ çaplı önlemlerle salgına dur demeye çalışılıyor. “Mecbur kalmadıkça evden çıkmayın” çaÄŸrılarıyla milyonlarca insan eve kapandı.

Peki bu yaÅŸananlar saÄŸlığımızı nasıl etkiler, korunmak için neler yapmamız gerekli? Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Dr. ÖÄŸretim Üyesi Burcu Kök KendirlioÄŸlu zihinsel saÄŸlığımızı korumanın yollarını, Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Özge Yılmaz ise nasıl beslenmemiz gerektiÄŸini anlattı.

Önce zihin saÄŸlığı

Küresel salgınların bireyler ve toplumlar üzerinde strese neden olabileceÄŸini, korku ve kaygının bunalımı tetikleyebileceÄŸini söyleyen Dr. ÖÄŸretim Üyesi Burcu Kök KendirlioÄŸlu, COVID-19 salgını sırasında görülebilecek ruhsal durumları ÅŸöyle sıraladı: “Kendiniz veya sevdiklerinizin saÄŸlığıyla ilgili korku ve endiÅŸe, uykusuzluk ya da aşırı uyuma hali, iÅŸtahsızlık ya da aşırı yeme isteÄŸi, dikkati toparlamakta ya da konsantre olmakta zorluk, kronik saÄŸlık sorunlarının kötüleÅŸmesi, alkol, sigara ya da diÄŸer ilaçların kullanımının artması…”

Evde izole hayat sürerken dahi günlük rutinin devam ettirilmesini öneren Dr. KendirlioÄŸlu, evden çalışanların çalışma saatlerini iÅŸe gidiyormuÅŸ gibi planlayabileceÄŸini söyleyerek, “Sürekli evde kalmak uyku saatlerinin kaymasına neden olabilir. Bunu engellemek için daha önceki yatış ve kalkış saatlerinizi uygulayın. Yemek rutininizi deÄŸiÅŸtirmeyin. Bu süreci kendinizi geliÅŸtirmek ve kendinize yatırım yapmak için bir fırsat olarak görmelisiniz” diye konuÅŸtu.

Koronafobiye dur demenin yolları

“EÄŸer hafif de olsa hastalık belirtileri varsa veya ÅŸüpheli kiÅŸilerle temas öyküsü varsa 14 gün kendinize mutlak izolasyon uygulayın” diyen Dr. KendirlioÄŸlu, bu süreçte herkesin zihinsel dayanıklılığını arttırması gerektiÄŸini söyleyerek, yapılması gerekenleri ÅŸöyle sıraladı:

·COVID-19 ile ilgili konuÅŸmaya ve dinlemeye gereÄŸinden fazla maruz kalmayın. Tekrarlayan biçimde krizi konuÅŸmak endiÅŸeye neden olur.

·Bedeninize iyi bakın. SaÄŸlıklı, dengeli yemekler yemeye çalışın.

·Düzenli egzersiz yapın. Her sabah ev ortamında da basitçe yapabileceÄŸiniz aerobik hareketler güne zinde baÅŸlamanızı saÄŸlar. EndiÅŸe ve kaygınızı da yatıştırır, moralinizi yerine getirir.

·Uyku saatlerinize dikkat edin.

·Alkol ve sigaradan kesinlikle uzak durun.

·Rahatlamak için bu durumun geçici olduÄŸunu kendinize sık sık hatırlatın. Normal yaÅŸamınıza dönmek, kendinizin ve çevrenizdekilerin moralini yüksek tutmak için sevdiÄŸiniz aktiviteleri birlikte yapmaya çalışın.

·Telefon ya da görüntülü konuÅŸmayla arkadaşınız ya da aile üyenizle sık sık iletiÅŸime geçin. Sadece virüs ya da salgınla ilgili konuÅŸmayın. Neler yaptığınızı, gelecekle ilgili olumlu planlarınızı anlatın.

·Evin dışına çıktığınızda kalabalık ortamlarda bulunmaktan ve toplu taşım araçlarını kullanmaktan kaçının, sosyal mesafeye dikkat ederek saÄŸlıklı iliÅŸkileri sürdürün. KiÅŸilerle aranızda en az 1 metre mesafe olmalı.

·Umut duygusunu koruyun ve olumlu düÅŸünmeyi sürdürün.

·COVID-19 hakkında sadece güvenilir bilgileri paylaşın. DoÄŸru bilgileri paylaÅŸmanız baÅŸkalarının korkularını yatıştırmanıza ve onlarla baÄŸ kurmanıza da yardımcı olabilir.

·Nefes ve gevÅŸeme egzersizleri yapın. Sosyal mesafeyi koruyarak ve kendiniz ile çevrenizdekileri riske atmadan kısa süreli yürüyüÅŸler yapabilirsiniz. Sürekli evde ve hareketsiz kalmak bir süre sonra isteksizliÄŸe ve o da mutsuzluÄŸa neden olabilir.

Güçlü bağışıklık için saÄŸlıklı beslenin

Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Özge Yılmaz da virüsle savaÅŸ sırasında bağışıklık sisteminin güçlü olmasının önemine dikkat çekerek, beslenmeyle ilgili ÅŸu önerilerde bulundu:

·Susamasanız bile gün içinde en az iki litre su içtiÄŸinizden emin olun.

·Tam tahılları tüketmeyi ihmal etmeyin.

·YoÄŸurt, kefir, lahana turÅŸusu tüketin.

·Haftada en az üç kez kuru baklagillere, en az iki kez Omega-3 bakımından zengin balıklara yer verin.

·Badem, yerfıstığı, ay çekirdeÄŸi, fındık gibi yaÄŸlı tohumlar bağışıklık sistemini destekleyen E vitaminlerine ağırlık verin.

·Her gün beÅŸ porsiyon taze sebze ve meyve tüketin.