Limak Turizm Grubu BaÅŸkanı Kaan KavaloÄŸlu, turizm sektörünü ve grubun yeni büyüme planlarını, Capital'e verdiÄŸi röportajda anlattı. Limak Turizm Grubu, 9 otel ve 6 bin 500’ü aÅŸan yatak kapasitesiyle turizmin en büyük gruplarından biri. Büyümesini sürdüren grup, biri Kuzey Kıbrıs diÄŸeri Bodrum’da olmak üzere iki yeni otel yatırımının planlarını yapıyor.

Limak Turizm Grubu BaÅŸkanı Kaan KavaloÄŸlu, yeni yatırımlarla büyüme hızlarını da artıracaklarını söyledi. Grubun otellerinde yaklaşık 1 milyon 850 bin kiÅŸinin geceleme yaptığını anlatan KavaloÄŸlu, “Bu da bizim satış-pazarlama gücümüzü gösteriyor. Bu yıl 2019 kârlılıklarımızı geçeceÄŸiz” dedi.

“Limak otelleri olarak özellikle resortlarda doluluklarımız sezonda yüzde 90’ın üzerinde”  

Türkiye bu yıl turizm sektöründen 56 Milyar Dolar gelir, 60 milyon turist hedefliyor. Antalya da 60 milyonluk hedefe 15 milyon turistle katkıda bulunmayı planlıyor. Limak Turizm Grubu BaÅŸkanı ve Akdeniz Turistik Otelciler BirliÄŸi BaÅŸkanı Kaan KavaloÄŸlu, her ne kadar sezona beklentilerin altında bir giriÅŸ yapılsa da hedeflere ulaşılacağına inandığını vurguladı.

9 oteli ve 6 bin 500’ün üzerinde yatak kapasitesiyle Limak Turizm Grubu için de sezonun iyi gittiÄŸini anlatan KavaloÄŸlu, “Limak otelleri olarak özellikle resortlarda doluluklarımız sezonda yüzde 90’ın üzerinde” dedi. Grubun otellerinde yaklaşık 1 milyon 850 bin kiÅŸinin geceleme yaptığını ifade eden KavaloÄŸlu, “Bu da bizim satış-pazarlama gücümüzü gösteriyor. Çok farklı pazarlarda olabilmeyi becerdiÄŸimiz için de doluluklarımız ortalama dolulukların biraz üzerinde gerçekleÅŸiyor. Bu yıl 2019 kârlılıklarımızı geçeceÄŸiz” diye konuÅŸtu.

Kıbrıs'ta ve Bodrum'da yeni otel

Limak Turizm Grubu, yatırımlara da devam ediyor. Grup yakın zamanda toplam 500 Milyon Dolarlık yatırımla KKTC’de Bafra’da 1.000 yatak kapasiteli bir otel ve 18 delikli bir golf sahası ile Bodrum’da da 5 yıldızlı otel projesini hayata geçirecek.

Özellikle Bodrum’daki yeni otel konusunda çok iddialı olduklarının altını çizen Kaan KavaloÄŸlu, “Lüks segmentte bugüne kadar Türkiye’ye gelmemiÅŸ bir markayı Türkiye’ye getirmeyi planlıyoruz. Bodrum’da yeni yapacağımız tesisle tüm dünya bizi konuÅŸacak. O kadar üst segment bir otel olacak” açıklamasını yaptı. 

Bu yıl turizm sezonuna hangi beklentilerle girdiniz? Åžu ana kadar sezon nasıl geçiyor?

Birkaç dönemdir ÅŸubat aylarını sevmiyorum. Pandemi ÅŸubattaydı, 2020-2021 pandemiyle geçti. 2022 Åžubat’ta Rusya-Ukrayna savaşı baÅŸladı. Bunların hepsi de çok iyi gelen sezonların önündeydi. Son yaÅŸadığımız 6 Åžubat deprem felaketi, bizi derinden sarstı. Her ÅŸeyi bir kenara bırakıp Antalya’da depremzedelerin ağırlanmasıyla, geçici olarak konaklamalarıyla ilgilendik.

Akdeniz Turistik Otelciler BirliÄŸi BaÅŸkanıyım. Hem kendi otellerimizde hem diÄŸer otel gruplarıyla ağırlamak için çalışmalar yaptık. Çok duygu yüklü çok farklı bir dönemdi. Ä°ÅŸte bu dönemde rezervasyon akışı durdu. Ä°nsanlar depremle anılan bir yerde tatili düÅŸünemedi. Hem yurt içi hem yurt dışı pazarda sistem durdu. Nisan ayı itibarıyla depremzedeler, uzun süre konaklayacakları yerlere transfer oldu. Bazıları evlerine geri döndü. Otellerimizde onları ağırlamak bizim için onurdu. Ülkemizin, insanımızın ne kadar büyük ve yürekli olduÄŸunu orada gördük.

"Nisan itibarıyla kendi sistemimize geri döndük"

Nisan itibarıyla kendi sistemimize geri döndük. Rezervasyonun gelmediÄŸi dönemleri çok hızlı aÅŸmaya çalıştık. DüÅŸünsenize Rusya ve Ukrayna, yani bizim 1 ve 3 numaralı turist kaynağımız hala savaÅŸta ve üstelik sadece Rusya’nın 1 numaralı turizm destinasyonuyuz. Ä°ngiltere’nin 8 numaralı turizm destinasyonuyuz. Almanya’da ilk 5 içindeyiz. 2019’da Antalya’ya bize 5,5 milyon Rus turist gelirken Ä°spanya’ya sadece 600 bin Rus turist gitti.

Rusya’sız bir Türk turizmi bence düÅŸünülemez. Sadece Rusya ile de bu iÅŸ olmaz. Batı Avrupa da olmalı. 2023’ü Antalya için konuÅŸursak Batı Avrupa’da Almanya, Benelux, Ä°ngiltere artıda. Ä°ngiltere’den bu yıl 1,5 milyon turist gelecek. Almanya’dan gelen turist sayısı 3 milyonu geçecek. Dolayısıyla bu ÅŸekilde baktığınızda bir tek Ä°skandinav ülkeleri ekside. Onun da siyasi olduÄŸunu biliyoruz. Turizmle alakası yok.

Bu yıl sizin grup açısından nasıl geçiyor?

9 otelimiz var; 5’i resort otel, 4 otelimiz Antalya’da. Yakın zamanda KKTC’de Bafra’da 18 delikli bir golf sahası olan bir otel ve Bodrum’da da 5 yıldızlı bir otel yapacağız. Bunların toplam yatırım bütçesi, 500 milyon dolar olacak. Bodrum projesiyle lüks segmentte bugüne kadar Türkiye’ye gelmemiÅŸ bir markayı Türkiye’ye getirmeyi planlıyoruz. Dünyanın sayılı mimarlarından biriyle çalışacağız.

Çok özel ve üzerine titrediÄŸimiz bir proje olacak. Birçok markayla görüÅŸme yapıyoruz. Hangisini seçeceÄŸimize biz karar vereceÄŸiz. Bizimle uyumlu çalışabilecek hem de Bodrum’u ve Türkiye’yi bir üst segmentte ileriye taşıyabilecek bir markayı getireceÄŸiz. Kıbrıs’taki otelimiz de yine üst segmentte bir otel olacak. Golf, seminer ve toplantı turizmine uygun bir otel olacak. Dolayısıyla çalışıyoruz.

Yatak kapasiteniz yeni otellerle ne kadar olacak?

Yatak kapasitemizi 6 bin 500’ün üzerine taşıdık. Bodrum’daki otelimiz 450 yataklı olacak. Kıbrıs’ta yapacağımız otel de 1.000 yataklı olacak.

Bu otellerin ne zaman açılması planlanıyor?

2025 ve 2026’da açacağız.

Yıl sonunda tablo hem sizin hem sektörünüz için nasıl olur?

Limak otelleri olarak özellikle resortlarda Kıbrıs dışında doluluklarımız sezonda yüzde 90’ın üzerinde. Kıbrıs’ta yüzde 80’in üzerinde çalışıyoruz. Kıbrıs’ta durumun böyle olmasının nedeni de özellikle uçuÅŸ maliyetleri çok yüksek ve Kıbrıs’a Avrupa ülkeleri tarafından özel bir izolasyon uygulanıyor, direkt uçuÅŸ izni yok.

Bu büyük bir imkan kaybına neden oluyor. Åžu yüzyılda yaÅŸadığımız en büyük kayıplardan biri. Bu nedenle ana hacmimizden biraz daha düÅŸük gidiyor. Ama Kıbrıs’a güveniyoruz, geleceÄŸine inanıyoruz. Özellikle biz Rumların bile tatil tercihi olan bir otel haline geldik. Çünkü en iyi her ÅŸey dahil sistemini uyguluyoruz.

Gelir ve kârlılık açısından beklentiniz nedir?

Önce sektörle baÅŸlayayım. Kârlılıklar açısından turizm ve ihracatçılar Euro döviz kuruna çok bağımlı. Çünkü satışlarının yüzde 90’a yakını dövizle. Sabit maliyetlerimiz, özellikle istihdam, enerji ve gıda maliyetlerimiz TL bazında yüzde 100’ün üzerinde arttığı için kurun belli bir oranda sabit kalması, bizi kârlılıklar anlamında geriye götürmüÅŸtü. Fakat haziran ayı itibarıyla kurun 28’e çıkmasıyla bir miktar nefes aldık. Hepimiz bu ülkenin vatandaşıyız.

Ülkemizin para biriminin deÄŸerli olmasını tercih ederiz. Ancak enflasyonun olduÄŸu, sabit maliyetlerimizin TL bazında çok yükseldiÄŸi ama döviz kurunun yükselmediÄŸi durumlarda ihracatçı ve turizmci çok zor durumda kalıyordu. KDV oranımızda bir artış oldu. Bazı vergi yükleri geldi. Bu da bizim açımızdan tolere edilebilir bir durum. Ama fiyatlarımızı o denli yükseltmemiz gerekiyor. 2024 yılı hazırlıklarımızı yapıyoruz. Fiyatlarımızı yükseltmek için çaba içindeyiz.

"Limak otellerinde yaklaşık 1 milyon 850 bin kişi geceleme yapıyor"

Dolulukların yüksek olması, ortalama fiyatların yüksek olması gelir hedeflerimizi tutturmamızda çok yardımcı oluyor. Batı Avrupa gelirinin yükselmemesi bizi engelliyordu ama ÅŸimdi Ä°ngiltere, Almanya’nın artışı olumlu bir geliÅŸme. Rusya’nın da tekrar Antalya’ya geliÅŸini hızlandırmalıyız. Geçen yıl 3,5 milyon Rus turist ağırladık.

Bu yıl da bu sayı 3 milyonun üzerinde olursa, Antalya’ya 15 milyon turist getirme hedefimizi tutturacağız. Limak otellerinde yaklaşık 1 milyon 850 bin kiÅŸi geceleme yapıyor. Bu da bizim satış- pazarlama gücümüzü gösteriyor. Limak otelleri olarak 3 büyük gücümüz var: Ä°stihdam, satın alma ve satış pazarlama. Çok farklı pazarlarda olabilmeyi becerdiÄŸimiz için de doluluklarımız ortalama dolulukların biraz üzerinde gerçekleÅŸiyor. Bu yıl 2019 kârlılıklarımızı geçeceÄŸiz.

Uluslararası rekabet açısından da sektörde önemli bir deÄŸiÅŸim yaÅŸanıyor. Siz bu deÄŸiÅŸimi nasıl gözlemliyorsunuz? Son bir yılda Türkiye turizm sezonunda kimlerle rekabet ediyor? Dengeler ne yönde deÄŸiÅŸiyor?

Türkiye’siz ve Antalya’sız bir dünya turizmi olamaz. Bu kadar iddialıyız. Dolaysıyla resort, termal, saÄŸlık turizmlerinde de birçok markayla rekabet ediyoruz. Ama kendimize örnek aldığımız iki ana rakibimiz var: Fransa ve Ä°spanya. Kimlerle rekabet ediyoruz dersek; sezonsal olarak bakıldığında Yunanistan, Ä°talya, Mısır’la rekabet ediyoruz. Bazı dönemlerde farklı ülkelerle rekabet içinde oluyorsunuz. Akdeniz çanağından beslenen bir sistemimiz olduÄŸu için resort turizminde bu ülkelerle rekabet ediyoruz.

Nasıl bir rekabet içindesiniz?

Eskiden ilk 10 ülke içinde olan Türkiye, 4’üncü sıraya kadar yükseldi. Pandemiyi ve sonrası dönemi iyi yönettik. AB ülkeleri iyi bir sınav veremedi. Özellikle Ä°spanya ve Ä°talya çok yalnız kaldı. Bunun sonrasında da AB ülkeleri pandemiyi geçtikten sonra turizm hareketinin de desteklenmesi ve AB sınırları içinde kalması için AB üyesi ülkeler için bir imkan yarattı. 2023’te tüm Türkiye için 56 milyar dolar gelir, 60 milyon turist hedefi var. Bunun 15 milyonunu Antalya’nın getirebileceÄŸini düÅŸünüyoruz.

Yerli ve yabancı turist dengesi nedir?

Biz grup olarak iÅŸimizin yüzde 17’sini iç turizm, yüzde 83’ünü dış turizm hareketiyle saÄŸlıyoruz. l Hep mi böyleydi? n Ana hedefimiz bu. Bu yıl ilk defa iç turizm yüzde 15’e düÅŸtü. Yüzde 2’lik kaybımız oldu ama yüzde 15’in de bizim için doÄŸru olduÄŸunu düÅŸünüyoruz. Ä°ç turizm pandemide yüzde 30’lara kadar çıktı. Ama bizim ortalamamız yüzde 17. Yani çok büyük bir kaybımız olduÄŸu söylenemez.

Ä°ç pazarı canlandırmak için neler yapıyorsunuz?

Ä°ç pazarda 7-10 milyon arası paketli satış söz konusu. Daha çok insan tatil yapıyor ama paketli olarak deÄŸil. Paketli tatil yapan insan sayısının artması gerekiyor. Bu da refah seviyesinin artmasıyla alakalı. Dolayısıyla bizim için birinci önemli konu refah seviyenin artması. Enflasyonun minimum olduÄŸu dönemde iç turizm hareketi çift haneli büyüyebiliyor. Yurt içi pazarda son dönemde ileriye dönük tatil planı yapılmaya baÅŸlandı.

Bu da yerli turistin daha indirimli tatil satın almasını saÄŸladı. Hep bir kliÅŸe vardır, Avrupalı turist daha ucuza tatil yapıyor denir. Avrupalı turist daha ucuza tatil yapıyor doÄŸru. Çünkü daha erken satın alıyor. Ä°ngiltere’den bize 2024 yılının satışları geliyor. Siz 2024 yılı için tatil planı yapan bir Türk misafire rastladınız mı? Åžu anda satın alanla, geçtiÄŸimiz kasım-aralıkta satın alan arasında yüzde 30-40’lara yakın fiyat farklılıkları var.

Pandemi zamanında daha izole tatil anlayışı geliÅŸti, ev kiralamaları arttı. Bu durum sektörü nasıl etkiliyor?

Özellikle yurt dışından gelen turistlerin bir kısmı oteller yerine evlerde konaklamaya baÅŸladı. Burada bir tehlike görüyorum. Yurt dışından turist geliyor, kiraladıkları evde hiçbir vergisi ve kontrolü olmayan bir sisteme giriyor. Birçok denetleme ÅŸirketi tarafından denetleniyorum. Sertifikalar alıyorum, vergi veriyorum.

Bu iÅŸe denetlenebilir hale gelene kadar karşıyım. Ve bunun kontrolünün bir an önce saÄŸlanması gerektiÄŸini düÅŸünüyorum. Bugün yüzde 10’un üzerinde turist otellerde konaklamıyor. Özellikle küçük bölgelerdeki küçük ve orta ölçekli iÅŸletmelerin bunlarla baÅŸa çıkması mümkün deÄŸil. Bu rekabet ÅŸartlarına uymayan bir tarz. Bu durumda devlet de kaybediyor.

Sektörde son bir yılda maliyetler yüzde kaç arttı?

TL bazında yüzde 100’ün üzerinde maliyet arttı. Euro 22 TL iken yaklaşık yüzde 60 küsurdu ama ÅŸimdi 28 olunca rakam yüzde 30’ların altına düÅŸtü. Yıl sonunda Euro kurunun ortalaması 24 TL olursa Euro bazında yüzde 40 maliyet yükseldi diyebiliriz.

Bu maliyetler fiyatlara nasıl yansıdı?

Tüm kontratlarımızı çok önceden yapıyoruz. Dolayısıyla biz fiyatlarımızı Euro bazında yüzde 15 artırabilmiÅŸtik sadece. Bu belli bir dönem bizim aleyhimize geliÅŸti. Åžimdi 2024 yılının kontratlarına baÅŸlıyoruz. Önümüzdeki yıl için de fiyatlarımızı yüzde 15-20 arasında tekrar artırmamız gerekecek.

Kârlılıkta bir deÄŸiÅŸim yaÅŸanıyor mu?

2019, en verimli yıldı. Kârlılıkta hep geriye gittik. Åžu anda kur 28 TL olduÄŸu için kârlılıkta bir denge olabilir. Türkiye’deki turizm yatırımlarını 3’e bölmek lazım. 1990’lı yatırımlar, 1990-2010 arası yatırımlar ve 2010’dan sonraki yatırımlar. Türkiye’de 1990 ila 2010 arasında yapılan yatırımlar, dünyadan daha hızlı geri dönüÅŸ saÄŸladı. 2010 yılından sonra yapılan yatırımların geriye dönüÅŸ hızı neredeyse dünya standartlarıyla aynı olmaya baÅŸladı. Artık 15 yılın altında bir yatırımın geriye dönüÅŸü beklenmiyor. Eskiden 7-12 yıl arasında geriye dönebiliyordu.

Kıbrıs dışında yurt dışında büyüme konusunda bir planınız var mı?

Avrupa’nın farklı yerlerinde ÅŸehir otelciliÄŸiyle ilgili teklifler alıyoruz. Özellikle Hollanda, Ä°ngiltere ve Fransa’dan teklifler var. Bunları deÄŸerlendiriyoruz. New York’ta da kendimize otel baktık. Ama yakın planda Limak olarak kendi inÅŸaatını yaptığımız otellerimizi iÅŸletiyoruz. Yurt dışında devam edeceksek satın alma metoduyla devam edeceÄŸiz veya yeni otel yapacağız. ÖrneÄŸin Makedonya’da Limak Yatırım’la beraber orada bir otel yaptık.

Hedef pazarınız var mı? 

Ä°ngiltere, Fransa, Hollanda ve Belçika’da görüÅŸmeler yapıyoruz. Dünyanın her yerine bakıyoruz. Yatırımın geri dönüÅŸünün bizim Türkiye standartlarında olmasını tercih ediyoruz.

Åžubat ayındaki depremle hem yurt içi hem yurt dışı pazarda sistem durdu. Nisan itibarıyla sistemimize geri döndük. Rezervasyonun gelmediÄŸi dönemleri çok hızlı aÅŸmaya çalıştık. Rusya ve Ukrayna, yani 1 ve 3 numaralı turist kaynağımız hala savaÅŸta. Rusya’sız bir Türk turizmi bence düÅŸünülemez.

2023’te tüm Türkiye için 56 Milyar Dolar gelir, 60 milyon turist hedefi var. Bunun 15 milyonunu Antalya’nın getirebileceÄŸimizi düÅŸünüyoruz. Geçen yıl 3,5 milyon Rus turist ağırladık. Bu yıl da bu sayı 3 milyonun üzerinde olursa, Antalya’ya 15 milyon turist getirme hedefimizi tutturacağız.

Ä°ç pazarda 7-10 milyon arası paketli satış söz konusu. Paketli tatil yapan insan sayısının artması gerekiyor ki bu da refah seviyesinin artmasıyla alakalı.

 

“3 YILDA BÄ°R OTEL YATIRIMI YAPABÄ°LECEK POTANSÄ°YELDEYÄ°Z”

Biz aslında potansiyel olarak finansal ve yapısal anlamda her 3 yılda bir otel yatırımı yapabiliriz. ÖrneÄŸin Ege’de çok geç kalmıştık. Bodrum’da bir, Kuzey Kıbrıs’ta bir golf sahası ve otel yapıyoruz. Bodrum’da yeni yapacağımız tesisle tüm dünya bizi konuÅŸacak. O kadar üst segment bir otel olacak

Resort, ÅŸehir otelciliÄŸi, termal otelde de varız, ama bu en üst seviyede otelimiz yoktu. Onu da ÅŸimdi Bodrum’da deneyimleyeceÄŸiz. Golf otelimiz yoktu. Onu da deneyimleyeceÄŸiz. Türkiye’ye gelen potansiyelin yüzde 64’ü çocuklu aileler. Ama çiftler yok mu? Öyle bir sistem yaratmanız lazım ki hem çocuklu aileleri hem çiftleri hatta balayı çiftlerini aynı anda mutlu edecek sistem geliÅŸtirmeniz gerekiyor.

5 YILDA 3 ZOR SEZON

Üst segmentin ÅŸöyle bir derdi var: Ä°yi giden sezonda çok büyük problem yok ama son 5 yılda en az 3 zor giden sezon yaÅŸadık.

“GECELÄ°K KONAKLAMADA 90 DOLARI GEÇERÄ°Z”

KiÅŸi başı turist harcamasında ilk defa pandemi döneminde 1.000 doları geçtik. Ama o afaki bir geçiÅŸti. Çünkü fiyatlarımızın daha indirimli olduÄŸu dönemde turizm hareketi yoktu. Aslında ortalamamız 880 dolardı. Fakat kültür ve turizm bakanımızın hedefiyle birlikte gece konaklama averaj fiyatı bakmaya baÅŸladık. Bu daha doÄŸru daha kontrol edilebilir bir rakam.

HEDEF ÜLKELER

Hedef ülkeler, Ä°spanya ve Fransa’da bu rakam 110 dolarlar civarında. Biz ilk defa geçen yıl 85 Doları gördük. 90 Doları bu yıl geçecekmiÅŸiz gibi düÅŸünüyoruz. Bunun için de çalışmalar yapıyoruz. Türkiye’de turizm geliÅŸtirme ajansı diye bir yapılanmamız var. Bu konuda pazarlama çok ciddi bir faktördür. Türkiye’nin itici gücü olmuÅŸtur. Özellikle bunu pandemide ve kriz dönemlerinde de anladık. Çünkü artık ihtiyacımız olan ülkede pazarlama yapmak gibi bir hıza eriÅŸtik. Bu elimizi kolaylaÅŸtırıyor.