Tek bir yiyecek, kendi başına kansere karşı koruyamaz. Ancak araÅŸtırmalar bazı besinlerin kanser riskini azaltmaya yardımcı olabileceÄŸini iÅŸaret ediyor. Amerikan Kanser AraÅŸtırmaları Enstitüsü de kansere karşı önleyici olarak meyve, sebze ve baharat tüketilmesini öneriyor. Enstitünün farklı coÄŸrafyalardan önerdiÄŸi ilk 7 besin içinde, Türk mutfağından mercimek köftesi bulunuyor. Mercimek köftesi, protein ve liften yana zengin. Maydanoz, yeÅŸil soÄŸanla da vitamin ve mineralden zengin bileÅŸenler saÄŸlıyor. Mercimek köftesinin özellikle sindirim sistemi kanserlerine karşı korumada etkili olduÄŸu düÅŸünülüyor.

Kanserle ilgili araÅŸtırmalar yapan Sabancı Üniversitesi Moleküler Biyoloji Genetik ve Biyomühendislik Programı öÄŸretim üyesi Doç. Dr. Devrim Gözüaçık, hastalığa yakalanmayı önlemede en etkili yollardan birinin saÄŸlıklı beslenme ve hareket olduÄŸunu söylüyor. Sebze, meyve, baharatlar ve balığıyla Türk mutfağının geleneksel tatlarının (kebaplar hariç) anti kanser olduÄŸunu belirten Gözüaçık, “Tabii ki sadece bunlarla kanser yüzde 100 önlenebilir demek mümkün deÄŸil. Bazı aktif maddeleri tüketmekte fayda var. Mesela yeÅŸil çayla ilgili çok çalışma var. Fermente yeÅŸil çay veya beyaz çay denilen bazı çaylar içinde çok etkili polifenoller, antikanser maddeler olduÄŸu düÅŸünülüyor. Zerdeçaldaki kurkumin maddesi ilgili çalışmalar kanserli hücreleri intihara sürüklediÄŸi düÅŸünülüyor. Yemeklere bir parça zerdeçal serpiÅŸtirdiÄŸiniz zaman kanser riskinizi düÅŸürüyor. BaÅŸka antioksidan içeren sebzeler meyveler tüketilebilir” diyor.

TEDAVÄ°DE AVATAR YÖNTEMÄ°
Kanser tedavisiyle ilgili çalışmalar da  çok koldan sürüyor. Bu konuda fütüristik bazı çalışmalar var. Bunlardan biri de ‘avatar tedavisi’. Tümörden bir örnek alınıyor, önce genom analizleri yapılıyor. Birkaç günde tamamlanan genom analiziyle, tümörün bütün genlerini analiz etmek ve bozukluklarını görmek mümkün. ÖrneÄŸin avatar tedavisinde, alınan parçayı 200’e bölüp, 200 tane fareye enjekte edip ondan sonra çeÅŸitli ilaç kombinasyonlarıyla tedavi etmeye çalışıp en iyi sonuç veren kombinasyonu hastaya verme gibi bir yaklaşım söz konusu. Gözüaçık, “Bu tip yaklaşımların yanında doku mühendisliÄŸiyle tümör dokularını çipler üzerinde üretip onların ilaç kombinasyonlarıyla tedavileri de deneniyor. Geçen yılın en büyük geliÅŸmelerinden biri olan bağışıklı tedavisi de (bağışıklık sisteminin o kiÅŸinin kanserine karşı eÄŸiterek kanser hücrelerinin yok edilmesi) çok ümit verici sonuçlar vermeye baÅŸladı” diyor.

BAÅžKA COÄžRAFYALARDAN ANTÄ° KANSER GIDALAR
Amerikan Kanser AraÅŸtırmaları Enstitüsü’nün kanser savar listesinde mercimek köftesi dışında aÅŸağıdaki yiyecekler bulunuyor:

- Smorrbrod (Danimarka): Bu üstü açık geleneksel bir sandviç. Genelde koyu renk tam tahıllı çavdar ekmeÄŸinin üzerine besin deÄŸeri yüksek pancar (ve diÄŸer sebzeler), ringa balığı ve katı yumurta konulur.

- Cortado (Ä°spanya, Portekiz, Latin Amerika): Ä°spanyolca kesmek anlamına gelen ‘cotar’ kelimesinden türemiÅŸ cortado, sütle kesilmiÅŸ espresso (bir çeÅŸit kahve). Sütün espressoya eklenmesiyle yapılıyor. Kahve, kanserle mücadele eden yiyeceklerinden biri.

- Paella (Ä°spanya): Safran ve sarımsakla tatlandırılmış pirinç (esmer pirinç tercih edilebilir), karışık sebzeler, bir tür proteinden oluÅŸuyor. Geleneksel paella tavuk veya tavÅŸan eti, beyaz fasulye ve salyangoz kullanır. Karides ve midyeli de yapılıyor.

- Pho (Vietnam): Bu noodle (uzakdoÄŸu makarnası) yemeÄŸinin bir çeÅŸidi. Ä°çinde et suyu, az miktarda ince doÄŸranmış tavuk ya da dana eti türünde etler, ‘pho’ isimli pirinç noodle üzerine bolca eklenmiÅŸ otlar, yeÅŸil soÄŸan ve  fasulye filizleri bulunur.

- Mojo sosu (Küba): Sarımsak, zeytinyağı, baharat ve portakal gibi turunçgiller kullanılarak yapılan ve pekçok yemeÄŸe tat vermek için kullanılır.

KANSERLE SAVAÅžAN DÄ°ÄžER BESÄ°NLER
Enstitünün listesindeki kanserle savaÅŸan diÄŸer besinler ÅŸöyle: Elma, yaban mersini, brokoli, turpgiller, havuç, viÅŸne, kiraz, kahve, koyu yeÅŸil yapraklı sebzeler, turna yemiÅŸi, fasulye ve bezelye, keten tohumu, sarmısak, greyfurt, üzüm, soya, kış kabakları, çay, domates, ceviz, tam tahıllılar, acai çileÄŸi, ahududu, böÄŸürtlen, Åžili biberi, turunçgiller, mantar, kuruyemiÅŸ, soÄŸan, papaya, nar, ıspanak, çilek, karpuz, kavun türleri, karalahana ve diÄŸer yeÅŸillikler.