Sanat için yemek, yemek için sanat

Sanat için yemek, yemek için sanat
01 Nisan 23:04 2018

 

11 Nisan’da Sotheby’s Londra’da ‘Contemporary Curated’ müzayedesi var. Satışta Lynn Chadwick, Harland Miller ve Banksy gibi Ä°ngiliz sanatçıların yanı sıra Niki de Saint-Phalle, Andreas Gursky, Peter Halley ve Cindy Sherman gibi dev isimlerin eserleri yer alacak. Peki, açık artırma ve serginin küratörlüÄŸünü kim üstleniyor dersiniz? Ünlü ÅŸef, iÅŸletmeci ve yemek yazarı Mark Hix... Hix, koleksiyoner aynı zamanda. Elbette, her bir HIX restoranının duvarlarını süsleyen eÅŸsiz modern ve çaÄŸdaÅŸ Ä°ngiliz sanatı koleksiyonunun geliÅŸiminde Damien Hirst, Tracey Emin ve Michael Craig-Martin gibi sanatçılarla uzun süredir devam eden arkadaÅŸlığının etkisi büyük.

 

Peki ya ‘ÅŸef’lerin sanatçı kimliÄŸi ne noktada baÅŸlıyor? Ya da, “Yemek yapmak sanat mıdır?” Yıllardır sanatçılar ve ÅŸefler bu konuyu tartışadursun, kendisini sanatçı olarak gören, moleküler mutfağın öncüsü ÅŸef Ferra Adria’nın bu konudaki haklılığı, Almanya Kassel’de gerçekleÅŸen dünyanın öncü modern ve çaÄŸdaÅŸ sanat sergisi dOCUMENTA tarafından sanatçı olarak ilan edilmesiyle geçtiÄŸimiz yıllarda tescillendi. Michelin yıldızlı ÅŸef Adria’nın, “Yaratıcılık Üzerine Notlar” isimli müze sergisi, mutfağın yalnızca yemek için olmadığını kanıtlar nitelikteydi. Adria, ‘mutfağını’ yirmi yıldır inovasyon çalışmalarını yürüttüÄŸü, bilgiyi ve anlamı düzenleme, sentezleme ve iletme için felsefi bir araç olarak kullanıyordu. Yüzlerce defter dolusu konsept, fikir, kolaj-fotoÄŸraflar ve taslakların hepsi 3 Michelin’li elBulli’de yeni yemekler sunmak için düÅŸünülmüÅŸ, not edilmiÅŸ ve arÅŸivlenmiÅŸti... Özgün fikir, estetik ve müthiÅŸ bir yetenek bir arada. Ä°ÅŸte merakla beklenen Sotheby’s müzayedesini kürate edecek Hix de mutfak, sanat ve iletiÅŸim kavramlarını bir araya getiren günümüzün en baÅŸarılı temsilcilerinden biri...

Bugün sadece tabakta sergilenmeyen mutfak sanatı ya da mutfakta sergilenen sanat birlikte, çaÄŸdaÅŸ sanat ve yemek hiç olmadığı kadar iç içe. Sanat projesi olarak açılan lokantalar, yemeklerin fuarlarda, galerilerde hazırlandığı ve servis edildiÄŸi performanslar, çikolata ve peynir gibi yenilebilir materyallerden özenle hazırlanmış heykeller. Gordon Matta Clark’ın kurduÄŸu FOOD isimli restoran, Rirkrit Tiravanija’nın bir galeriyi mutfaÄŸa çevirdiÄŸi performanslar gibi önemli örnekler mevcut.

BeÅŸ duyumuzla algıladığımız bir yemeÄŸin beklentilerin üzerinde sunulmasında sadece bir aÅŸçı olmanın günümüzde geçerli olmadığı malum. Yaratıcılığı, kabiliyeti, özgünlüÄŸü, tekniÄŸi ve iletiÅŸim becerilerini bir tabakta buluÅŸturmak ise tabii ki ancak bir sanatçıdan beklenebilir. Ä°ÅŸte bu performansı, yetenekleri ve yaratıcılığı birleÅŸtirebilen profesyonellere bugün ‘mutfak sanatçıları’ diyoruz.

 

FOOD ART
Deniz ÇaÄŸlar'ın HT Pazar'da yer alan yazısına göre, yaratıcılığın ve estetiÄŸin sınırlarının zorlandığı, hem göze hem de damaÄŸa hitap eden bu alanın son yıllarda gitgide büyüyen yeni bir akımı var ki; Food Art. Sanatın birbirinden farklı dalları ortaya çıkarken, yemek sektörüne de sıçrayışı bu... Eserlerinde yemekten ilham alan sanatçıların yanı sıra, bu akıma yaratıcı ÅŸef ve hatta baristalar da öncü olabiliyor. “Food Art” ismiyle geliÅŸen bu sanat dalının yakın zamanda daha popüler hale geldiÄŸi doÄŸru, ancak yemek ve sanatın iliÅŸki geçmiÅŸi yüzyıllar öncesine dayanıyor. Üstelik bu iliÅŸkide ‘yemek’in sanatsal bir iletiÅŸim aracı kabul edildiÄŸi gerçeÄŸi, Cezanne, Giuseppe Arcimboldo, Åžeker Ahmet PaÅŸa, Vincent Van Gogh ve daha pek çok ressamım eserlerinde, hatta Mısır hiyerogliflerinde yer alıyor. Birçok ressamın da ilham kaynağı olan on altıncı yüzyıl sanatçılarından Giuseppe Arcimboldo, Rönesans döneminde food art’ın ilk örneÄŸini oluÅŸturan kiÅŸi. Sürrealizmin de ilk öncülerinden biri. Arcimboldo’nun, meyve ve sebze figürlerini bir araya getirerek tasvir ettiÄŸi meÅŸhur tablosu “Four Seasons” Paris’teki Louvre Müzesi’nde sergileniyor.

FOOD ART ÖRNEKLERÄ°
Ä°ÅŸte dünyanın farklı yerlerinden dikkatimi çeken Food Art örneklerinden birkaçı... Benim favorim ‘Foodscape’leriyle Carl Warner... Ne dersiniz; sizce yemek yapmak sanat mıdır?

Buzdolabında yer alan maLzemeler ile Van Gogh
Karsten Wegener sıradışı fotoÄŸraflarıyla dikkat çeken bir isim. Ancak son yıllarda food art fotoÄŸraflarıyla sükse yaptı. Her ÅŸey bir gün sanatçının aklına Edward Munch’un “Scream” isimli eserini buzdolabındaki malzemeler ile yeniden tasarlamak fikrinin gelmesiyle baÅŸladı. Van Gogh, Picasso, Damien Hirst ve Jeff Koons eserlerini yeniden canlandırdığı diÄŸer isimler arasında yer alıyor.

MATEMATÄ°KLE SÜSLENEN PASTA
Ukraynalı pasta ÅŸefi Dinara Kasko, kendi alanında teknolojiyi kullanmayı seven yaratıcı isimlerden biri. Åžef Kasko, farklı dallardan gelen sanatçılarla beraber çok ilginç bir pasta süsleme yöntemi geliÅŸtirmiÅŸ. Åžefin pastalarının süsleri, matematik algoritmaları ve üç boyutlu yazıcılar sayesinde ÅŸekillendiriliyor. Son projesinde Miami kökenli sanatçı Jose Margulis ile beraber çalışmış. Margulis çeÅŸitli geometrik ÅŸekiller tasarlamış. Bu ÅŸekiller önce plastik, alüminyum ve akrilik gibi malzemeler denenerek üç boyutlu yazıcılardan çıkartılmış. Sonra bu çıkan ÅŸekillerin kalıp gibi kullanılmasıyla tatlılar yapılmış.

‘LATTE ART’
Güney Koreli barista (kahve uzmanı) Lee Kang-bin, kahve kreması üzerine çizim iÅŸini baÅŸka bir seviyeye taşımış. Lee, besin boyaları kullanarak kahve köpüÄŸü üzerinde, kâğıt üzerine yansıtması güç olan, ressam Edward Munch’un “Çığlık” tablosunu ustalıkla çizmeyi baÅŸarıyor.
BÄ°SKÜVÄ° ÅžEHRÄ°
Çin kavramsal sanatının önemli sanatçılarından Song Dong; video, heykel ve resim alanında iÅŸler üretiyor. Dong’un, “Biscuit City” isimli enstalasyonunda yaklaşık 72 bin bisküvi kullanlmış.Assouline’den sanatsal yemek kitapları
Assouline’ün geçtiÄŸimiz yıllarda sunduÄŸu serinin ilk iki kitabı dünyaca ünlü sanatçı Jackson Pollock ve Georgia O’Keeffe’nin daha önce hiç görmediÄŸimiz kimliklerini gözler önüne seriyor: Usta bir ÅŸef olarak.

 

Dinner with Jackson Pollock: Recipes, Art & Nature
Jackson Pollock ve sanatçı eÅŸi Lee Krasner için yemek yapmak, yaratıcı üretim süreçlerinin bir parçasıydı. Mevsimlik sebze-meyve dikimi, toplamak, balık tutmak ve yemek yapmak en büyük eserlerinin çoÄŸunun ilham kaynağı... Kitapta Lee ve Jackson tarafından el yazısıyla yazılmış yemek tarifleri, fotoÄŸraflar, Pollock-Krasner evinden her nefis tarifin tablosu olmak üzere sanatsal mutfak kayıtları yer alıyor.

Dinner with Georgia O’Keeffe Kitapta O’Keeffe’nin en sevdiÄŸi 50 yemek tarifi ve onları birer sanat eserine dönüÅŸtürmek için kullandığı süsler gösteriliyor. Tipik Assouline tarzında, hem sanat kitabı meraklılarının, hem ‘foodie’lerin kitap rafına eklenebilecek keyifli bir kitap.



Emoji Ä°le DeÄŸerlendir

0 Mutfak Haber Emoji İnanılmaz

İnanılmaz

0 Mutfak Haber Emoji MuhteÅŸem

MuhteÅŸem

0 Mutfak Haber Emoji BeÄŸendim

BeÄŸendim

0 Mutfak Haber Emoji BeÄŸenmedim

BeÄŸenmedim

0 Mutfak Haber Emoji Üzüldüm

Üzüldüm


Yorumlar