Türkiye nin gastronomi başkenti neresi?

Türkiye\'nin gastronomi başkenti neresi?
22 Haziran 11:46 2018

Mehmet YaÅŸin seçti, yemek yazarları, gurmeler, uzmanlar tartıştı. Ä°ÅŸte Türkiye’nin lezzet kentleri...

 

MEHMET YAŞİN SEÇTÄ°: TÜRKÄ°YE'NÄ°N EN GURME 10 ÅžEHRÄ°

Yemek deyince akla gelen ilk kent Gaziantep. Ama Gaziantep’in lezzetli yemekleriyle gözümüz kamaşıp, diÄŸer lezzetli kentlerimizi görmemezlikten gelirsek Türk mutfağına büyük haksızlık yapmış oluruz. Türkiye’nin tüm kentleri çok lezzetli. Ama bazıları birkaç adım daha önde. Zor bir seçim yapıp, Türkiye’nin en lezzetli 10 kentini belirlemeye çalıştım. Bu listeye nasıl itiraz yükseleceÄŸini bile bile..


1) Ä°STANBUL: LEZZETÄ°N BAÅžKENTÄ°

Türk mutfağının gözbebeÄŸi. Bütün Anadolu’nun lezzetli yemeklerini bulmak mümkün. Üstelik buradaki mekânlarda, ait oldukları kentlerdeki yemeklerden daha lezzetli. Çünkü aÅŸçıların ve ustaların en ünlüleri, malzemenin en lezzetlisi yine Ä°stanbul’da.  

Ne yemeli: En lezzetli kebaplar, yine en lezzetli pideler burada. Fasulye konusunda Rize’yle, etli ekmekte Konya’yla, kahvaltıda Van’la, dönerde Bursa’yla, hamsili yemeklerde tüm Karadeniz’le, tantunide Mersin’le, kaburgadolmasında Diyarbakır’la yarışır. 

 

2) ANTEP: Ä°PEKYOLU’NUN BÜTÜN ZENGÄ°NLİĞİ

Gaziantep mutfağı gastronomimizin medarı iftiharı. Ä°pekyolu üzerinde olduÄŸu için kullanılan malzeme ve teknikler açısından bu kültürler köprüsünden süzülüp gelen bütün zenginliklerin biriktiÄŸi bir laboratuvar gibi.   

Ne yemeli: Yörenin zahmetli yemeÄŸi yuvalama en baÅŸta tadılması gereken lezzetlerden. Alinazik kebap bir baÅŸyapıt. Onun dışında fıstıklı kebap gibi diÄŸer kebaplar, zamanı gelince taze sarmısakla yapılan lahmacun, kaymaklı katmer, bütün baklava ve sarmalar üst düzey. Bir tek küÅŸlemeyle bile zirveye oynamaya aday bir ÅŸehir.  

 

 

3) KASTAMONU: GÄ°ZLÄ° HAZÄ°NE

Pek bilinmez ama Kastamonu, Gaziantep’le yarışacak kadar lezzetli bir kenttir. Tam 812 çeÅŸit yemek var. Bu çeÅŸitliliÄŸin sebebi, aynı yemeÄŸin, komÅŸu kasabada baÅŸka malzemelerle piÅŸirilmesi. YemeÄŸin yanı sıra Kastamonu, pastırmada da yükselen bir yıldız. ÇoÄŸu kiÅŸiye göre Kayseri’den daha iyi. 

Ne yemeli:  Pastırmalı ekmeÄŸin mutlaka tadına bakın. Kanlıca mantarıyla yapılan yemekler çok lezzetli. Susamsız simitle yapılan tirit, tavuk suyu ve etiyle yapılan banduma sofraların baÅŸ tacı. Etli ekmek Konya’nınkiyle yarışır. TaÅŸköprü’nün kuyu kebabı müthiÅŸ!
 

4) KONYA: KADÄ°M MUTFAK

 

Konya, Selçuklu saraylarında ÅŸekillenen, Mevlevi gelenekleriyle olgunlaÅŸan muhteÅŸem bir mutfaÄŸa sahip. Konyalı AteÅŸ Baz-ı Veli, dünyada adına anıt yaptırılan ilk aÅŸçı. Türk mutfağından söz ederken Konya’ya özel bir bölüm açmak gerekir.

Ne yemeli: Bamya çorbasının tadı dillere destan. Çebiç, kuzu ciÄŸerinin ızgarasıyla yapılıyor. Tandırda piÅŸen kuzuysa öÄŸle yemeÄŸinde yeniyor. Etin yanında kuzunun yaÄŸlı suyuyla yapılan bulgur pilavı... Etli ekmek de Konya’nın gururu. Fırın kebabıysa bir baÅŸ yapıt. 
 

 

5) MALATYA: Ä°NSANI ÅžAÅžIRTAN MUTFAK

Malatya mutfağının lezzetinin sırrı kullanılan malzemelerin çeÅŸitliliÄŸi: Sebzenin, tahılın her türlüsü... Ama mutfağın yıldızı et. Onsuz yemek düÅŸünülemez. Bu mutfağın baÅŸ aktörleri ev kadınları. Malzemeleri ustaca yan yana getirip, çok lezzetli yemekler yapıyorlar.

Ne yemeli: Nane soslu yoÄŸurt çorbası bence çorbaların kralı. Bumba, keçi etli doÄŸrama, tavÅŸanlı yufka, nohutlu kaburga, boyun dolması, kâğıtkebabı, kayısı kebabı, kayısılı bademli pilav, erik ekÅŸili külah dolması, kiraz yaprağı sarması... Malatya lezzetleri say say bitmez. 
 

6) KAYSERÄ°: 36 ÇEŞİT MANTI

Kayseri mutfağı, Orta Anadolu’nun amiral gemisi. Un ve et kullanılarak muhteÅŸem yemekler yapılıyor. Tabii akla hemen mantı geliyor. Tüm Anadolu kentlerinde mantı yapılır ama Kayseri mantısının yeri ayrı. Tam 36 çeÅŸit mantı var. Ama mantıya takılıp, diÄŸer yemeklere haksızlık yapmamak gerek.

Ne yemeli: Mantının tadına bakmamak olmaz. Bir çeÅŸit etli pide olan ‘develi cıvıklısı’nın tadı da doyumsuz. Bazlamayla yapılan yaÄŸlama da bu kentin gururu. Ayvalı-tahinli yaprak sarması, fırın aÄŸzı, kâğıtta pastırma ve pehli, mutlaka tadına bakılması gereken lezzetler.

 

7) ANTAKYA: ORTADOÄžU ETKÄ°SÄ° 

Antakya mutfağı birçok kültürün zengin ve özel bir karışımı gibi. Lübnan’da yapılan bir Arap yemeÄŸini de Toros DaÄŸları’nda piÅŸirilen bir Yörük lezzetini bulmak da mümkün. 

Ne yemeli: Dillere destan humusu tatmadan dönmemek lazım bu ÅŸehirden. Lahmacun, kebaplar kadar içliköftesi de ağız sulandıran cinsten. Dibi tutmuÅŸ yoÄŸurt, küflenmiÅŸ çökelek gibi baÅŸka yerde bulamayacağınız kendine has lezzetleri var. Fakat hangisini tercih ederseniz edin bu ziyafeti mangalda künefeyle taçlandırmak ÅŸart.
 

8) AFYON:  AÅžÇILARIN DÄ°YARI

AÅŸçı denince akla hemen Bolu gelse de, Afyon bu konuda geri kalmıyor. Hamur, et ve sebze bu mutfağı ÅŸekillendiren üçlü. Türkiye’nin en lezzetli danaları Afyon ovalarında besleniyor. Afyonlular patlıcanı çok seviyor. Bu kentte 22 çeÅŸit patlıcan yemeÄŸi piÅŸiriliyor. 

Ne yemeli: HamuriÅŸi sevenlerdenseniz tam yerine geldiniz. HaÅŸhaÅŸlı börek, ocak bükmesi, patlıcan böreÄŸi, tarihin en lezzetli yemekleri arasında. Aynı kelimeleri kavurmalı patlıcan kebabı, yoÄŸurtlu et ve iÅŸkembe kızartması için de kullanmak yanlış olmaz.

 

9) MUÄžLA: EGE’NÄ°N ZÄ°YAFET DURAÄžI

MuÄŸla denince akla hemen tatil geliyor. Aslında lezzetin de önemli merkezlerinden. Mutfaklarında Ege’nin en keyif veren yemekleri piÅŸiyor. Yörüklerin et geleneÄŸi, verimli ovalarda yetiÅŸen sebzeler ve muhteÅŸem zeytinyağı bu mutfağın neden çok lezzetli olduÄŸunun ipuçları. 

Ne yemeli: Börülceli alacapilavıyla lokum pilavının mutlaka tadına bakın. Ebegümeci kavurması, toptop köfteyi, pancar çorbasını, çiftlikkebabını, kuzu kapamayı yedikten sonra, yaÅŸamınızın geri kalan bölümünü MuÄŸla’da geçirmeye karar verebilirsiniz. 

 

10) ÇORUM: HÄ°TÄ°TLÄ°LERÄ°N MÄ°RASÇISI

Çorum mutfağı Hititlilerden miras. 300 çeÅŸitten fazla yemek var. Bence Çorum, ‘lezzet milli takımı’nın panter kalecisi.

Ne yemeli: Taze asma yaprağıyla yapılan yırtma yemeÄŸi, düÅŸleri bile zorlayacak kadar yaratıcı. Kıymayla doldurulan kuzugöbeÄŸi mantarı dolması, ayvalı yahni, Çorum köftesi, sırık kebabı ve kuru mantı da saraylara layık. Mutfağın kralıysa Ä°skilip dolması. 

 

FARKLI SESLER VE Ä°TÄ°RAZLAR YÜKSELDÄ°!

ÇoÄŸunluk Ä°stanbul’dan sonra ikinci sıraya Gaziantep’i koymaya meyilli ama “Ä°lle de Antakya” diyen güçlü bir koro da var. Listenin sürprizyse kendisini yeterince tanıtamadığı söylenen Kastamonu mutfağı. 
 

FARKLI BÖLGELERÄ°N SPESÄ°YALLERÄ°NÄ° KARÅžILAÅžTIRMAK Ä°MKÂNSIZ
VEDAT MÄ°LOR 

Åžu ana kadar ziyaret ettiÄŸim her ilin mutfağı güzel. Tüm GüneydoÄŸu ve tabii Hatay’dan öbür uçtaki Edirne’ye kadar! Ama bence farklı bölgelerin farklı spesiyalleri var ve karşılaÅŸtırmak neredeyse imkânsız. Mesela Siverek’te tava... Birecik’te patlıcanlı kebap... Siirt’te büryan... Diyarbakır’da kuzu dolması, mumbar ve iÅŸkembe... Antep’te katmer ve lahmacun... Hatay’da mezeler ve tepsi kebabı... Karadeniz’de mıhlama, hamsili pilav, kalkan balığı, silor ve bilumum pideler... Ege’de minik kalamar ve ÅŸahane otlar... Konya’da etli ekmek ve fırın kebap... Kastamonu’da tirit... Bursa’da iskender... Malatya’da kâğıt kebabı... 

 

ANTEP’Ä°N FISTIÄžI VARSA BURSA’NIN DA KESTANESÄ° VAR
HÜLYA EKŞİGÄ°L (Yemek yazarı)

Ä°stanbul birinci tabii ama her yiyeceÄŸi kastetmiyorum, gerçek Ä°stanbul mutfağından bahsediyorum. EÄŸer fıstık gibi bir hazinesi olmasaydı Antep’le Antakya arasında tereddüt edebilirdim çünkü her ikisinde de OrtadoÄŸu etkisi olmasına raÄŸmen Antakya’da bir de ek olarak Fransız etkisi var. Ayvalık çok özel bir mutfak. Ege’nin her iki yakasının lezzetlerini barındırıyor. Sonra da Bursa gelir bence. Çünkü onun da elinde kestane gibi bir hazine var. Ä°skenderi de cabası.

 

 

 

BALIKESÄ°R’E HAKSIZLIK EDÄ°LMESÄ°N!
AYLÄ°N ÖNEY TAN (Yemek araÅŸtırmacısı, Oxford yemek sempozyumları konuÅŸmacısı)

“Niye Balıkesir” diyene cevabım ÅŸu: Türkiye’nin en lezzetli etleri Balıkesir’den geliyor; süt ürünlerinden peynirler, manda kaymağı, yoÄŸurt muhteÅŸem. Türkiye’nin en güzel zeytinyaÄŸları Ayvalık ve Edremit havzasında üretiliyor. Edremit’te esnaf lokantası, Ayvalık’ta rakı-balık keyfi, otlar, mezeler, Kozak’ta çamfıstığı, Manyas’ta peynir, Susurluk’ta ayran-köfte derken liste uzar gider. Marmara’dan Ege’ye uzanan harika bir coÄŸrafya.
Ä°stanbul: Tarih boyunca Bizans’tan beri her malın iyisi, her lezzetin en hası Ä°stanbul’a gelmiÅŸ. Ayrıca Rum, Ermeni, Yahudi kültürleriyle yoÄŸrulan çok boyutlu bir yapısı var.
Gaziantep: ‘GüneÅŸin ve AteÅŸin Tadı’ kitabını yazarken daha da yakından tanıdım, kebaplar, baklavalar bir yana yoÄŸurtlu yemekleriyle meyveli et yemeklerinin nefaseti bambaÅŸka.
Kastamonu: Åžaşırtıcı derinliÄŸi olan bir mutfak. Kastamonu ürünleri müthiÅŸ: Siyez bulguru, pastırma, kel simit, kestane balı, TaÅŸköprü sarmısağı, üryani eriÄŸi, çekme helva, mantar, etli ekmek, yaÅŸ tarhana...
Malatya: Sadece kiraz yaprağı sarması için listeye girmeyi hak ediyor. Ayva yapraklısı da harika. HaÅŸlama içliköftesiyse bir ömre bedeldir.

 

 

ANTAKYA DAHA YUKARIDA OLMALIYDI! PEKÄ° NEREDE BURSA Ä°LE EDÄ°RNE?
MÜGE AKGÜN (Radikal yemek yazarı)

Biz gazeteciler tartışma ortamı yaratmayı, farklı sesleri duyurmayı, polemikleri severiz. Okuyucular da listeleri sever.
Mehmet YaÅŸin, bu hafta ‘Türkiye’nin Lezzet Milli Takımı’nı oluÅŸturunca “Bu listede bir itirazın var mı, olabilir mi?” diye bana da sordular.
YaÅŸin’in Türkiye mutfakları konusunda derin bilgisine büyük saygı duymanın yanı sıra damak tadına da güvenirim. ÇoÄŸu zaman birlikte tadım yaptığımızda da aynı düÅŸüncede oluruz. Sadece YaÅŸin benden daha yaÄŸlı sever!
Türkiye’nin en lezzetli 10 kentinin yer aldığı listeye gelince büyük bir bölümüne katılmamak mümkün deÄŸil. Konya, Kayseri, Malatya, Tokat olmasaydı yüksek sesle itiraz edebilirdim. Ancak, Türkiye’nin en lezzetli mutfaklarından biri olan Hatay/Antakya mutfağını bu kadar alt sırada görmek beni ÅŸaşırttı.
Ben olsam Arap, Ermeni, Yahudi, Türk gibi bölgenin çok kültürlü yapısını yansıtan Hatay/Antakya mutfağını daha üst bir sıraya koyardım.
Antakya mutfağının, tepsi kebabı, sac oruÄŸu, humus, künefe, zahter salatası, tahinli köz patlıcan, falafel, küflü çökelek, maklube, tahinli tarator, kömbe, herise, cezeriye, kireçte kabak gibi yemekleri ve tatlılarının ehil ellerde yapıldığında tadına doyum olmaz.
Ayrıca benim listeme Edirne ya da Bursa da girerdi...

 

Antakya lezzetlerinden tepsi oruk
 

BENÄ°M DE 2 NUMARAM ANTAKYA
MEHMET GÜRS (Dünyanın en iyi 100 lokantası arasına giren Mikla’nın ÅŸefi)

BüyüklüÄŸü nedeniyle haksız yere de olsa Ä°stanbul birinci tabii. Ama bir yerde yoÄŸunlaÅŸma açısından bakıldığında benim için ikinci sırada Antakya geliyor. Sıralamam Antep ve Ä°zmir diye gidiyor. Ä°zmir’de Tire müthiÅŸ. Sırf Kaplandağı Lokantası için bile listeye girer.

 

KIBRIS’I HEP DIÅžARIDA BIRAKIYORSUNUZ
REFÄ°KA BÄ°RGÜL 

Benim listem Ä°stanbul, Antep, Antakya, Ä°zmir, Kayseri, Konya, Kastamonu, Trabzon ve Bursa diye gidiyor ama müsaadenizle en sonuncuya kendi memleketim Kıbrıs’ı koymak istiyorum.  

Kendisi yerel mutfaklarımız içinde bir türlü sayılmaz ama Kıbrıs’ın kimsenin bilmediÄŸi o derin ve keyifli mutfağını mutlaka tatmalısınız. GittiÄŸinizde sadece her ÅŸey dahil otellere kapanmamalı, mandalina deÄŸiÅŸyusufun tadına bakmalı; çakıstesi, çörek, taze hellim ve karayaÄŸla yiyip hissetmelisiniz, ne demek istediÄŸimi. Mektup bile gönderirken zavallı Kıbrıs’ım ‘Mersin 10’ diye anılır. Ama Karpaz’dan, Lefke’ye bir ziyafet yelpazesidir Kıbrıs.

Onun dışında listemi hazırlarken içim cız etti... Van’ın yoktan var eden mutfağını, NevÅŸehir’in üzümlü yemeklerini, Rize’nin yaylalarında piÅŸen o güzellikleri, BeyÅŸehir’in yılanbalığını es geçtim diye. Sonra yemekle ilgilenen biri olarak ne kadar ÅŸanslı olduÄŸumu, olduÄŸumuzu düÅŸünüp mutlulukla doldum.

 

AYVALIK’SIZ LÄ°STE FALAN OLMAZ
DENİZ ALPHAN (Yemek yazarı)

Ä°stanbul: Ä°stanbul’da kendi ÅŸahane mutfağının yanı sıra Anadolu’nun her lezzetini tadabileceÄŸiniz sayısız lokanta var. Sokak lezzetlerinin her biri baÅŸlı başına bir ziyafet.
Kastamonu: Kastamonu önemli bir lezzet ÅŸehri ama kendini pek tanıtamamış, reklamı eksik. Mesela pastırma deyince akla Kayseri geliyor ama Kastamonu pastırması damağına düÅŸkünlerin favorisi.
Hatay: Hatay, Türk, Arap ve Yörük mutfaklarının lezzetlerini barındırıyor. Åžehrin lezzetlerini keÅŸfetmek için özel bir çabaya gerek yoktur. Tepsi kebabını, kaytaz böreÄŸini, sini oruÄŸunu etrafta biraz dolaşınca kolayca bulabilirsiniz.
Gaziantep: Gaziantep, yöresinin ağırladığı medeniyetlerin kültürlerini mutfağıyla da yansıtan bir ÅŸehir. Sadece köfte deyince bile yuvalama, mercimek, içli, sini, ekÅŸili, yoÄŸurtlu diye baÅŸlayan uzun bir liste oluÅŸuyor...
Ayvalık: Ayvalık özellikle bir yaz lezzetleri ÅŸehri. Bu mutfakta zeytinyağının payı büyük tabii. ÇeÅŸitli otlar ve denizden gelen ürünlerden oluÅŸan zengin meze mutfağını Cunda lokantalarında tatmak mümkün.

 

 

Loglaz piyazı 


ANTEP’Ä°M, BENÄ°M GÜZEL ANTEP’Ä°M

Gaziantep, bu yıl UNESCO tarafından 33 ülkeden 47 ÅŸehrin içinde yer aldığı ‘Dünya Yaratıcı Åžehirler Ağı’na, gastronomi kategorisinde dahil olan 18 ÅŸehirden birisi.
Peki bunun anlamı ne? Dünyadaki binlerce ÅŸehir arasından, gastronomi açısından koruma altına alınan 18 ÅŸehirden biri demek.
Türk mutfağı için hep çok iyi deriz ya, bunun resmi olarak ilk defa kabul edilmesi demek.
Antep mutfağını dünya bir kültürel miras olarak görüyor, daha iyi bilmeli ve sahip çıkmalıyız demek.
Ä°ki hafta önce bunu kutlamak için ÇıraÄŸan Sarayı’nda bir davet verildi. Yemek fotoÄŸraflarından videolarına, davetlilerine, yemeklerine kadar her ÅŸey çok özel ve özenliydi. Tıpkı Antep gibi...
Alinazik, fıstıklı kebap, baklava tamam ama Antep topraklarında bundan çok daha fazlası var. Evlerde piÅŸenler ayrı, restoranda piÅŸenler ayrı güzel ve zengin.
Sadece piyaz denince bile ha deyince insanın aklına dört ayrı tarif geliyor Antep’ten.  



Emoji Ä°le DeÄŸerlendir

0 Mutfak Haber Emoji İnanılmaz

İnanılmaz

0 Mutfak Haber Emoji MuhteÅŸem

MuhteÅŸem

0 Mutfak Haber Emoji BeÄŸendim

BeÄŸendim

0 Mutfak Haber Emoji BeÄŸenmedim

BeÄŸenmedim

0 Mutfak Haber Emoji Üzüldüm

Üzüldüm


Yorumlar